De Catalaanse Windroos

Als je de windroos van Catalonië bekijkt zie je dat er naast de aanduidingen van de windrichtingen ook namen bij vermeld staan. Voor elk van die winden die uit een bepaalde windrichting komen hebben de Catalanen een andere naam. Op het dorpsplein in Vilamalla, niet zo ver van L’Escala, is zo een windroos te bewonderen. Al deze winden hebben hun typische kenmerken. We sommen ze even op.

Tramuntana (Noord) - Gregal (Noordoost) - Llevant (Oost) - Xaloc (Zuidoost) - Mitjorn (Zuid) - Garbí/Llebeig (Zuidwest) - Ponent (West) - Mestral / Cerç (Noordwest)

* We starten met de meest bekende. De Tramuntana (tramontana) is een koude, droge en sterke wind die vanuit het noorden waait in de regio van Alt Empordà. De naam is afkomstig van het Latijnse “transmontarus”, wat de” overkant van de bergen” betekent. Tijdens zijn tocht door de Pyreneeën en het zuiden van het Centraal Massief versnelt deze wind (Wet van Bernoulli). De windsnelheden kunnen oplopen van 3 beaufort tot soms 9 beaufort. En windvlagen van 150 km/u zijn geen uitzondering. Volgens de Catalanen waait de tramuntana steeds in veelvouden van 3 dagen. De tramuntana steekt meestal op na een periode van minder goed weer, waarna er steeds mooi weer volgt. In die zin kun je de tramuntana vergelijken met de mestral (mistral). Het verschil zit hem in de valleien waardoor de wind waait. De doorgang voor de tramuntana is tussen de Pyreneeën en het zuiden van het Centraal Massief. film

* De Mestral (mistral) gaat door de valleien tussen het oosten van het Centraal Massief en het westen van de Alpen (de Rhônevallei)

* De Xaloc, afgeleid van het Arabisch Shaluq, is dan weer een hete droge wind die voor hittegolven zorgt. Hij is afkomstig van uit regio van de Sahara en Noord-Afrika. Als deze wind gepaard gaat met een regenbui wordt alles bedekt met een laagje roodbruine modder; woestijnzand. De aardrijkskundige naam is in feite “Sirocco”

* De Gregal is een wind uit het noordoosten die vooral in de winter voorkomt en buien aanvoert. Deze wind kan enkele dagen tot een week aanhouden en gepaard gaan met hagelbuien.

* De Llebeig uit het zuidwesten kan het hele jaar door aanwezig zijn en op zee voor een stevige golven zorgen. In de winter wordt deze wind afwisselend voor met de tramuntana.

* De Llevant is een sterke oostelijke wind met een hoog vochtgehalte die meestal voorkomt van juli tot oktober. In het uiterste zuiden van Spanje, bij de straat van Gibraltar, kan deze wind stormachtig uitpakken. Vaak is de hemel bewolkt is het regenachtig en mistig. Ook in L’Escala kan dit voor spectaculaire beelden zorgen. film

* De Ponent, die uit het westen waait brengt meestal helder en droog weer met zich mee.

* Tot slot nog de Migjorn, een warme wind die uit het zuiden komt aanwaaien.